Ninh Bình là vùng đất địa linh, nhân kiệt có truyền thống, lịch sử văn hóa lâu đời. Nằm ở phía Nam vùng đồng bằng sông Hồng, cách thủ đô Hà Nội khoảng 90 km, với vị trí địa lý thuận lợi Ninh Bình trở thành cầu nối quan trọng trong giao lưu kinh tế - thương mại - du lịch và văn hóa giữa hai miền Nam Bắc. Ninh Bình có địa hình đa dạng: có đồi núi, sông hồ, đồng bằng, vùng biển, mang đầy đủ sắc thái địa hình Việt Nam thu nhỏ.
Ninh Bình nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, kết hợp hài hòa giữa núi non hùng vĩ, sông nước thơ mộng và di tích lịch sử văn hóa lâu đời (có nhiều di tích khảo cổ có niên đại từ 5.000 đến 30.000 năm cách ngày nay) cũng như lịch sử văn hóa dân tộc Việt Nam. Ở thế kỷ 10 nơi đây đóng vai trò là kinh đô của Nhà nước Đại Cồ Việt, có một nền văn hóa kinh kỳ-đô hội còn tiếp nối vang vọng đến ngày nay. Đặc biệt du lịch Ninh Bình đang phát triển mạnh mẽ, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Những điểm thu hút chính:
Tràng An: Quần thể danh thắng với hệ thống hang động kỳ ảo, sông ngòi uốn lượn, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới kép (Di sản thiên nhiên và văn hóa).
Bái Đính: Khu quần thể chùa Bái Đính, tự hào là ngôi chùa lớn nhất Đông Nam Á, với kiến trúc đồ sộ và cảnh quan thanh tịnh.
Cố đô Hoa Lư: Di tích lịch sử quan trọng, từng là kinh đô của Việt Nam thời nhà Đinh và nhà Tiền Lê.
Vườn quốc gia Cúc Phương: Khu bảo tồn thiên nhiên rộng lớn, đa dạng sinh học phong phú, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên.
Tam Cốc - Bích Động: Quần thể hang động và ruộng lúa tuyệt đẹp, được ví như "Vịnh Hạ Long trên cạn" thu nhỏ.
Hang Múa: Nơi có view ngắm toàn cảnh cánh đồng lúa tuyệt đẹp, với cầu thang đá uốn lượn lên đỉnh núi.
Loại hình du lịch: Ninh Bình phát triển đa dạng loại hình du lịch, bao gồm: du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch tâm linh, du lịch mạo hiểm (leo núi, chèo thuyền kayak),...
Với nhiều vẻ đẹp thiên nhiên riêng có, những năm qua, Ninh Bình đã nhiều lần được các tổ chức trong nước và thế giới xếp top cao trong danh sách bình chọn của nhiều chuyên trang du lịch quốc tế uy tín. Năm 2022, Tạp chí Du lịch và giải trí (Mỹ) xếp Ninh Bình vào danh sách 12 địa điểm quay phim đẹp nhất châu Á. Năm 2023, Ninh Bình đoạt Giải thưởng Đánh giá của khách du lịch, là đại diện duy nhất của Việt Nam lọt vào top 10 điểm đến thân thiện nhất thế giới. Tạp chí Forbes (Mỹ) bình chọn Ninh Bình là một trong 23 điểm đáng đến nhất thế giới. Mới đây nhất năm 2024, Ninh Bình đứng vị trí thứ 4 trong "Top 10 kỳ quan thế giới dành cho những người không thích đám đông".
Năm 2023, toàn tỉnh đón 6,598 triệu lượt khách, tăng 77% so với năm trước. Doanh thu đạt 6.516 tỷ đồng, gấp 2 lần so với năm 2022.
Năm 2024, tỉnh Ninh Bình dự kiến đón gần 8,4 triệu lượt khách, trong đó có trên 1,2 triệu lượt khách quốc tế. Hiện tỉnh có 1000 cơ sở lưu trú du lịch, với 15.000 phòng, 31 công ty lữ hành du lịch, trên 200 cơ sở nhà hàng du lịch, 30 khu điểm.
- Định hướng phát triển du lịch trong thời gian tới: Xây dựng và phát triển du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, có thương hiệu và hình ảnh riêng gắn với tiềm năng, giá trị Cố đô Hoa Lư và Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An. Phát triển 04 nhóm sản phẩm chính:
+ Du lịch văn hóa lịch sử;
+ Du lịch tham quan thắng cảnh thiên nhiên;
+ Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe;
+ Du lịch sáng tạo theo tư duy đột phá, tiết kiệm tài nguyên;
- Mục tiêu phát triển du lịch:
+ Năm 2025 phấn đấu đón trên 9,5 triệu lượt khách (vượt chỉ tiêu Đại hội XXII giao 8,0 triệu lượt), trong đó khách quốc tế ước đạt 1,4 triệu lượt, khách nội địa ước đạt 8,1 triệu lượt khách.
+ Năm 2030, Phấn đấu đón 12 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế ước đạt 2 triệu lượt, khách nội địa ước đạt 10 triệu lượt. Doanh thu du lịch ước đạt 18.660 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 43.700 lao động.
2. Định hướng thực hiện môi trường du lịch không khói thuốc ở Ninh Bình.
Để xây dựng một môi trường du lịch xanh, sạch, đẹp và lành mạnh, việc thực hiện môi trường du lịch không khói thuốc ở Ninh Bình là rất cần thiết. Trong thời gian qua ngành du lịch đã tích cực phối hợp với Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh đã tổ chức Diễn đàn xây dựng môi trường không khói thuốc và du lịch, đã phát động phong trào "Du lịch Ninh Bình không khói thuốc" và tổ chức cho đại diện các nhà hàng, khách sạn ký cam kết thực hiện.
Trong thời gian tới để thực hiện môi trường không khói thuốc ở lĩnh vực du lịch Ninh Bình nói riêng, cần một số định hướng, bao gồm các hoạt động sau:
- Cấm hút thuốc lá tại các khu vực công cộng: Áp dụng nghiêm túc việc cấm hút thuốc lá tại các điểm du lịch trọng điểm như Tràng An, Bái Đính, Tam Cốc - Bích Động, Hang Múa, các khu vực di tích lịch sử, công viên, bãi biển, phương tiện giao thông công cộng,... Cần có biển báo cấm hút thuốc rõ ràng và dễ thấy.
- Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Thực hiện các chiến dịch truyền thông rộng rãi về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường, khuyến khích du khách không hút thuốc và sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử. Tuyên truyền có thể thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng, biển báo, tờ rơi, website, mạng xã hội,...
- Xây dựng khu vực hút thuốc được chỉ định: Chỉ định các khu vực hút thuốc riêng biệt, đảm bảo an toàn và vệ sinh môi trường, tránh ảnh hưởng đến người khác.Các khu vực này cần được trang bị đầy đủ các thiết bị dập tắt tàn thuốc.
- Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm: Cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định cấm hút thuốc lá tại các điểm du lịch. Áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm.
- Hợp tác với các doanh nghiệp du lịch: Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch tích cực tham gia vào việc xây dựng môi trường không khói thuốc, như cung cấp các khu vực không khói thuốc trong khách sạn, nhà hàng, khu nghỉ dưỡng,...
- Đào tạo nhân viên: Đào tạo nhân viên các cơ sở kinh doanh du lịch về kiến thức về tác hại của thuốc lá và cách thức thực hiện môi trường không khói thuốc hiệu quả.
- Khuyến khích du khách sử dụng các phương tiện giao thông công cộng: Giảm thiểu lượng khí thải từ phương tiện cá nhân, góp phần bảo vệ môi trường.
Việc thực hiện môi trường du lịch không khói thuốc ở Ninh Bình đòi hỏi sự chung tay của chính quyền địa phương, các doanh nghiệp du lịch, người dân địa phương và du khách. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ và quyết tâm cao thì mục tiêu này mới có thể đạt được, góp phần tạo nên một môi trường du lịch văn minh, hiện đại và bền vững./.
Thế Hải
