Tam Cốc - Bích Động: Một vùng non nước hữu tình

Thứ Năm, 18/03/2021

 Ninh Bình - một vùng đất cổ, nằm ở phía Nam của Đồng bằng Châu thổ sông Hồng, có nhiều thắng cảnh thiên nhiên tươi đẹp, có bề dày truyền thống văn hiến và cách mạng. Ninh Bình còn được ví như hình ảnh về một nước Việt Nam thu nhỏ bởi có đủ cả rừng, biển, miền núi, trung du và đồng bằng. Nơi đây vừa là gạch nối, vừa là ngã ba của ba nền văn hóa lớn: sông Hồng - sông Mã - Hòa Bình. Ninh Bình tự hào là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của Nhà nước Đại Cồ Việt, với Kinh đô Hoa Lư ngàn năm lịch sử - Kinh đô của Nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầu tiên của dân tộc.

Từ xa xưa nơi đây đã nổi tiếng với khung cảnh sơn thanh thủy tú, non nước hữu tình. Và một trong số những bức tranh kỳ diệu đó là Tam Cốc - Bích Động.

 

Đường vào Tam Cốc. Ảnh: Xuân Lâm

 

Nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, thuộc xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, cách thành phố Ninh Bình 7km. Tam Cốc - Bích Động là một trong những thắng cảnh đẹp nhất của Ninh Bình, trải qua hàng triệu năm kiến tạo nơi đây vẫn giữ được nhiều nét nguyên sơ, thiên tạo, với nhiều hang động và di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng trong và ngoài nước như: Tam Cốc, chùa Bích Động, đền Thái Vi, động Tiên, chùa Linh Cốc, thung Nắng, Vườn chim Thung Nham. Đến với khu du lịch, du khách được du thuyền trên dòng sông Ngô Đồng và hòa mình vào vẻ đẹp huyền bí của “Nam thiên đệ nhị động”, khám phá sự kì bí của thiên nhiên. Điều đặc biệt khi đến với Tam Cốc vào mỗi mùa khác nhau lại mang một nét đẹp riêng. Mùa xuân, hai bên sông là những cánh đồng lúa xanh biếc, đến tháng Tư âm lịch, ruộng lúa lại ngả màu vàng óng. Còn vào mùa hè, du khách được thưởng thức hương sen thơm ngát giữa vùng nước non…

Tam Cốc nghĩa là ba hang: hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi. Mỗi hang lại có thung lũng ngập nước lớn in bóng cảnh núi non hùng vĩ. Hang Cả dài 127m, xuyên qua một quả núi lớn, cửa hang rộng trên 20m; trong hang khí hậu mát mẻ và có nhiều nhũ đá rủ xuống với muôn hình vạn trạng. Hang Hai, cách hang Cả gần 1km, dài 60m, trần hang có nhiều nhũ đá rủ xuống rất kỳ lạ. Hang Ba, gần hang Hai, dài 50m, trần hang như một vòm đá, thấp hơn so với hang Cả và hang Hai. Những hang động nối liền nhau bởi dòng sông Ngô Đồng uốn lượn quanh co. Dọc theo 2 bên bờ sông là những ruộng lúa chín vàng. Những chiếc thuyền lướt trên sông Ngô Đồng, tạo nên một bức tranh sinh động truyền cảm hứng cho nhiều du khách, nhất là các nhiếp ảnh gia.

 

Chùa Bích Động. Ảnh: Xuân Lâm

 

Trở lại với bến Tam Cốc, cách đó 2km là Bích Động. Bích Động nằm trong dãy núi Ngũ Nhạc Sơn thuộc địa phận thôn Đam Khê, xã Ninh Hải. Cảnh đẹp của Bích Động được mệnh danh là “Nam Thiên đệ nhị động” (động đẹp thứ nhì ở trời Nam). Năm 1773, cụ Nguyễn Nghiễm (thân sinh của đại thi hào Nguyễn Du) đã đến thăm động. Nhìn toàn cảnh núi, động, sông nước, đồng ruộng, bầu trời ở đây đều phủ một màu xanh ngợp mắt nên cụ đã đặt cho động một cái tên rất đẹp và mộng mơ “Bích Động” (có nghĩa là Động Xanh).

Chùa Bích Động được xem là danh lam thắng cảnh đẹp nổi tiếng nhất của tỉnh Ninh Bình. Chiếc cầu đá nhỏ bắc qua hồ sen dẫn lối vào không gian chùa tĩnh lặng, linh thiêng giữa một vùng núi non trùng điệp. Chùa được xây dựng theo bố cục kiểu “ Tam Toà ” dưới chân núi là Chùa Hà được xây theo kiểu chữ “ Đinh ” với năm gian hai trái với những đường nét kiến trúc mang đậm chất Á Đông. Bích động có 5 ngọn núi bao quanh, gọi là Ngũ Nhạc sơn, chỉ một tiếng chuông chùa vang lên thì sẽ có 5 tiếng chuông chùa từ Ngũ Nhạc sơn vọng lại.

Sau khi lễ phật ở chùa Bích Động, du khách bước lên 21 bậc đá là đến Động Tối. Trong Động Tối có những khối nhũ đá thiên nhiên tạo hình ông tiên, cô tiên, tiểu đồng, rồng lượn, rùa bơi, voi chầu, hổ phục. Để lên chùa Thượng, du khách cũng phải bước tới gần 40 bậc đá theo sườn núi. Đây là ngôi chùa nằm ở vị trí cao nhất, gần đỉnh núi Bích Động, là nơi thờ phật bà Quan Âm. Sân chùa Thượng là nơi lý tưởng nhất để ngắm khung cảnh xung quanh Bích Động. Phía xa xa, xen giữa những dãy núi là những nhánh sông nhỏ uốn lượn mềm mại tạo nên bức tranh sơn thủy hữu tình.

Giữa sông nước mênh mông, núi non hùng vĩ ở Tam Cốc - Bích Động, con người như bé nhỏ lại. Tới đây, mỗi du khách như được hoà mình vào thiên nhiên, tận hưởng không khí trong lành, tâm hồn được thư thái. Không chỉ là một danh thắng, Tam Cốc - Bích Động còn là một điểm du lịch tâm linh độc đáo ở Ninh Bình./.