Du khách tham quan động Hoa Lư, ảnh: Xuân Lâm
Tuy được gọi là động nhưng di tích này là một thung lũng rộng khoảng 16 mẫu nằm lộ thiên, được bao bọc bởi các ngọn núi vùng cung. Bốn bề động được núi bao quanh vô cùng kiên cố, chỉ có một lối vào duy nhất là một quèn nhỏ cao khoảng 30m. Bao quanh bên ngoài động là đầm Cút, như con hào thiên nhiên chắn giữ, từ đây có thể tiến ra sông Đáy.
Động Hoa Lư là căn cứ ban đầu của Đinh Bộ Lĩnh, nhưng cũng có liên quan đến Nguyễn Minh Không. Theo truyền thuyết, đền Thung Lau ở giữa động Hoa Lư ban đầu thờ Đinh Bộ Lĩnh. Sau đó, nhân dân rước ra thờ chung tại đình ba xã và rước chân nhang Nguyễn Minh Không ở đền Xá về thờ ở đây.
Hàng năm, dịp đầu xuân ở đây diễn ra lễ hội động Hoa Lư. Lễ hội tương đối giống lễ hội cố đô Hoa Lư nhưng có quy mô nhỏ hơn. lễ hội động Hoa Lư diễn ra vào ngày 8 tháng 10 âm lịch hàng năm. Với những giá trị đó, động Hoa Lư đã được Bộ Văn hoá Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1996.
